Wykonano pierwszy krok ku stworzeniu Izby Pamięci Ziemi Skalmierzyckiej. W budynku Centrum Aktywności Społecznej Kolejarz w Nowych Skalmierzycach otwarto inauguracyjną wystawę stałą będącą efektem wykopalisk prowadzonych od 2021 roku.
– Z nieukrywaną satysfakcją otworzyłem wystawę poświęconą badaniom archeologicznym na terenie Skalmierzyc zapoczątkowanym przez dr. Marcina Ławniczaka– zaznaczył burmistrz Jerzy Łukasz Walczak. – To przypadek sprawił, że podczas sprawdzania prawdziwości legendy o zapadniętym kościele grupa pasjonatów odnalazła osadę sprzed 2000 lat. Dzięki współpracy z Muzeum Archeologicznym z Poznania pamiątki z wykopalisk trafiły do nas i możemy je wyeksponować. To dopiero pierwszy krok do utworzenia izby z prawdziwego zdarzenia, jednak cieszy mnie, że dla wielu z nas jest to temat bliski sercu.
Dla wielu osób informacja o tym, że na terenie Skalmierzyc funkcjonowała tak duża osada kultury przeworskiej jest sporym zaskoczeniem, nie mówiąc nawet o tym, że przetrwały po niej dobrze zachowane pamiątki, które wystarczyło tylko odpowiednio wyeksponować. Nieznane wcześniej stanowisko archeologiczne to bardzo duża osada o wielkiej wartości poznawczej. Na podstawie znalezisk można ją datować na co najmniej 350 lat – od około 50 r. n.e. do 400 r. n.e. Oprócz licznych przedmiotów ceramicznych i kościanych odkryto także ponad 30 zabytków metalowych, w tym 16 monet rzymskich, głównie denarów a także dwóch sestercji i dwóch antoninianów oraz kilkanaście elementów stroju tzw. zapinek.
– Sukces frekwencyjny otwarcia pokazuje, jak duże jest zapotrzebowanie społeczne na tego typu wiedzę. Bardzo się cieszę, że miałem okazję przygotować syntezę pradziejów ziemi skalmierzyckiej. Muszę przyznać, że jako osoba od dziecka zainteresowana lokalną historią i pochodząca z terenu gminy, nie zdawałem sobie sprawy z tego, jak bogate i interesujące znaleziska pochodzą z okolic Skalmierzyc. Większość prezentowanych na wystawie opisów stanowisk archeologicznych odnalazłem w archiwach, część z nich pochodzi nawet z XIX wieku i związana jest z takimi wybitnymi osobami jak J. N. Niemojowski czy J. Morawski. Są też odkrycia późniejsze, jak również całkiem niedawne. Dodatkowo udało nam się otrzymać w depozyt sporą grupę oryginalnych artefaktów, które prezentowane są na wystawie. Najmłodsze z nich mają około tysiąca lat, a najstarsze kilka tysięcy. Myślę, że to dobre miejsce do odwiedzenia zarówno dla starszych mieszkańców naszej gminy, jak i dzieci, a także dla osób z zewnątrz, które chciałyby dowiedzieć się nieco więcej o lokalnym dziedzictwie – mówi odkrywca stanowiska dr Marcin Ławniczak.
Kuratorem wystawy był Aleksander Liebert, za wykonanie jej metalowych elementów i gablot odpowiedzialny był artysta znany jako Goodway, czyli Daniel Mikszak, a autorką projektów graficznych była Anna Sobkowiak. Pierwsi goście mieli okazję zobaczyć przedmioty wydobyte w trakcie niedawnych wykopalisk prowadzonych przez dr. Marcina Ławniczaka, przedmioty odnalezione w 1943 roku w Śmiłowie oraz skromne pozostałości związane w grodziskiem w Ociążu. W ten sposób stworzono wystawę, która swoim zakresem obejmuje wykopaliska oraz porządkuje informacje o skarbach odnalezionych na terenie naszej gminy.
Prace nad oddaniem izby będą kontynuowane. Obecnie trwa inwentaryzacja przekazywanych przez mieszkańców i fundatorów dokumentów oraz innych wartościowych przedmiotów związanych z naszym samorządem. W dalszej kolejności, po remoncie holu dawnego Starego Kina, tworzona będzie wystawa sięgająca zakresem od średniowiecza po okres PRL-u. Oddanie całości planowane jest na 2025 rok.
